środa, 27 sierpnia 2014

Aleksandro Fredro "ZEMSTA".



1. Autor:

ALEKSANDER FREDRO 

Polski komediopisarz, pamiętnikarz. poeta. Tworzył w epoce romantyzmu. Urodzony w 20 czerwca  1793 roku w Surochowie (to koło Jarosławia- Rzeszów), zmarł mając 83 lata- 15 lipiec 1876r w Lwowie.

2. Przekaz:

,,Często sama zemsta jest chwilowym znieczuleniem na poważny problem, jaki wystąpił między dwojgiem ludzi. Zemsta nie jest żadnym sposobem na rozwiązanie problemu. Ciężko nawet nazwać ją chwilowym znieczuleniem"- czyli mszcząc się może na chwilę ukoimy swoje nerwy i uczucia, ale po jakimś czasie to wszystko wróci. 

Aczkolwiek Zemsta niewiele daje pojedynczym osobom (co najwyżej spełnia ich poczucie obowiązku, broni honoru lub daje satysfakcję), jednak pełni bardzo ważną rolę w społeczeństwie. Działa w podobny sposób do policji i sądów (które jak wiadomo nie zawsze sobie radzą ze swoimi zadaniami) - służy karaniu złoczyńców. A co za tym idzie, odstrasza wielu potencjalnych złodziei, zboczeńców, morderców itp. Gdyby ludzie się nie mścili, to przestępcy czuliby się znacznie bezpieczniej.

3. LEKTURA:

 Bohaterowie:

Cześnik Raptusiewicz skłócony z Rejentem, opiekun Klary
Podstolinawdowa, Cześnik pragnie się z nią ożenić dla pieniędzyKlarawychowanica Cześnika, zakochana w WacławieWacław syn Rejenta, zakochany w KlarzePapkin – na usługach Cześnika, zakochany w Klarze

Przekaz:.

Na dziedzińcu zamku, w którym mieszkali Cześnik i Rejent, wznosił się mur. Mur odgradzał nienawidzących się sąsiadów. Ponieważ był zrujnowany. Rejent chciał go naprawić, Cześnik zaś ostro protestował temu pomysłowi. 
Komunikacja przez mur odbywała się jednak często i w obie strony. Najpierw przez mur przeszedł Wacław (syn Rejenta), aby zobaczyć się z ukochaną Klarą (bratanica Cześnika). Po spotkaniu wrócił do domu,ale wkrótce, wykorzystując awanturę wraca po raz drugi, jako "jeniec" Papkina. Tym razem dłużej zabawił u Cześnika. 

Następnie mur przekroczył Papkin, niosąc Rejentowi- w imieniu Cześnika- wyzwanie na pojedynek (Cześnik dość już miał waśni i swarów, postanowił rozwiązać konflikt w sposób zgodny ze swoim temperamentem- pojedynkując się z Rejentem na szable).


Tuż po nim zdradziecka Podstolina, nie bacząc na to, że przyjęła oświadczyny Cześnika, udała się do domu Rejenta za drzwi, przyniósł Cześnikowi wiadomość o zdradzie Podstoliny.

Raptusiewicz, dysząc żądzą zemsty, ułożył chytry w jego mniemaniu plan. Postanowił zwabić Wacława do swojej części zamku i siłą ożenić z Klarą. W ten sposób chciał skrzyżować plany Rejenta i nie dopuścić do małżeństwa Rejentowicza z Podstoliną. 
Piękna Hanna za swoją zdradę miała "zostać na lodzie". 

Wacław po raz kolejny przekroczył mur- tym razem na trwałe. Nikt nie zdążył mu przeszkodzić, tym bardziej że Rejent, zgodnie z umową, oczekiwał Cześnika w lesie, w miejscu pojedynku. 

W końcu, w najbardziej dramatycznym momencie akcji, mur przekroczył Rejent. 
Wszedł do domu swojego wroga- Cześnika. Chciał się dowiedzieć, dlaczego Cześnik nie stawił się na pojedynek, a tymczasem się dowiedział się o małżeństwie swego syna z Klarą. 
Na szczęście państwu młodym udało się ułagodzić gniew ojca i opiekuna. 

Wymyślona przez Cześnika zemsta okazała się zbawienna w skutkach- połączyła węzłem małżeńskim kochającą się parę, doprowadziła do zgody zwaśnionych sąsiadów o zapewniła Podstolinie gotówkę. ;P



Tytuł dramatu ma wymowę komiczną, z lekką kpiącą ze wszystkich postaci, a z Cześnika i jego intrygi w szczególności. Ale to samo życie lubi płatać takie figle i pokpiwać sobie z ludzkich wysiłków. 


Plan wydarzeń:


Akt I: W domu Cześnika.


  1. Plany małżeńskie Cześnika.
  2. Przyjazd Papkina.
  3. Rozmowa Papkina z Podstoliną (Czy Hanna zechce Cześnika za męża?).
  4. Czuła scena Wacława i Klary.
  5. "Bitwa" o mur.
  6. Wacław jeńcem Papkina.
Akt II: W domu Cześnika- ciąg dalszy.

  1. Papkin przedstawia jeńca Cześnikowi.
  2. "Waszeć z Bogiem ruszaj sobie" (Cześnik wygania Wacława).
  3. Łapówka dla Papkina (Wacława zostaje u Cześnika).
  4. Rozmowa Wacława z Klarą (Czy uda się zmiękczyć Cześnika?).
  5. "Stara miłość nie rdzewieje"- spotkanie Wacława z Postoliną. 
  6. Papkin oświadcza się Klarze.
  7. Podstolina przyjmuje oświadczyny Cześnika.
  8. Papkin w imieniu Cześnika idzie wezwać Rejenta na pojedynek.

Akt III: W domu Rejenta.

  1. Pisanie pozwu sądowego przez Rejenta. 
  2. Ojciec usiłuje zmusić Wacława do małżeństwa z Podstoliną.
  3. Wizyta Papkina.
  4. Zaskakujące wyznanie Podstoliny. 
  5. Wyzwanie Rejenta na pojedynek.
  6. Zrzucenie Papkina ze schodów.
Akt IV: W domu Cześnika.

  1. Cześnik szykuje się na pojedynek.
  2. Papkin przynosi wiadomość o zdradzie Podstoliny. 
  3. "Otruł!... proszę!... co za pasta!" (Papkin drży o swoje życie).
  4. Cześnik knuje zdradę:
a.) dyktuje list Dyndalskiemu.
b.) wysyła Rózie z poleceniem do Wacława.
     5. Nie spodziewane małżeństwo.
     6. Wizyta u Rejenta w domu Cześnika.
     7. Zgoda.

PRZEBIEG WYDARZEŃ- WĄTKI.


Główny wątek:


Dotyczy sporu o mur i wzajemnych, nieprzyjaznych relacji między Cześnikiem a Rejentem. 

W starym zamku zamieszkuje dwóch nienawidzących się sąsiadów: Cześnik Maciej Raptusiewicz i Rejent Milczek. Jedna połowa budynku prawnie należy do Klary – bratanicy Cześnika, druga do Rejenta. Rozdziela je mur, który miejscami jest wyszczerbiony. Przez wyłom odbywa się „nielegalna” komunikacja bohaterów. Rejent, jako właściciel nie tylko połowy zamku, ale i części muru, postanawia go naprawić i wtedy sąsiedzki spór zostaje spotęgowany. Murarze wynajęci przez Rejenta wykonują prace naprawcze, co nie podoba się Cześnikowi, który podobnie jak Rejent całą sytuację obserwuje z okna. Posyła swoich pachołków celem przerwania prac i dochodzi do bójki, a właściciele – jako pośredni obserwatorzy – kłócą się, wymieniając wrogie opinie – każdy ze swojego stanowiska w oknie. W końcu zdenerwowany Cześnik życzy sobie, by mu podać strzelbę i chce celować do Rejenta:

„Hej! Gerwazy! Daj gwintówkę!
Niechaj strącę tę makówkę!” 


Po incydencie, który nie zakończył waśni, Rejent spisuje fałszywe zeznania robotników i najpewniej ma w planach pozwać Cześnika do sądu. Przeczuwając to, Raptusiewicz decyduje się na ostateczne rozstrzygnięcie w postaci pojedynku. Posyła z zawiadomieniem Papkina i, gdy faktycznie nadchodzi czas zemsty, inicjator (pomysłodawca) nie pojawia się w umówionym miejscu. Zdziwiony Milczek przekracza progi sąsiedzkich komnat i dostrzega nieprzewidzianą zmianę „scenariusza”. Zgoda, która musi nastąpić, zaskakuje każdego z bohaterów. 

Wątki poboczne


Wątek planów małżeńskich Cześnika

Cześnik jest starszym, nieśmiałym w relacjach z kobietami i niepewnym siebie mężczyzną. Potocznie można go nazwać starym kawalerem. Wraz z Podstoliną, goszczącą w jego domu z racji pokrewieństwa z Klarą, zarządza majątkiem bratanicy. Prawdopodobnie nie mógł sobie wyobrazić, że on - szlachcic nawykły do wydawania rozkazów i „panowania”, mógłby kiedyś być od kogoś zależny. Dlatego zdecydował się ożenić. Rozważał dwie kandydatury: bratanicy i Podstoliny, ale ostatecznie względy materialne (sądził, że wdówka jest bogata, co później okazało się nieprawdą), wiek i doświadczenia damy przemówiły za drugą kandydatką:

„Ma dochody wprawdzie znaczne(o Klarze)
Podstolina ma znaczniejsze;
Z wdówką zatem działać zacznę.”


Swatem uczynił Papkina i posłał go z misją pozyskania przychylności wdowy. Pani Hanna oświadczyny przyjęła, ale jako kobieta zmienna i z temperamentem szybko wycofała się ze swojej decyzji, bo w jej otoczeniu pojawił się inny konkurent, znacznie młodszy – Wacław. Wacława do małżeństwa, na złość sąsiadowi, nakłaniał ojciec, syn nie miał nic do powiedzenia.

Gdy Raptusiewicz dowiedział się o zdradzie narzeczonej, postanowił pokrzyżować te plany. Podstępem zaplanował uprowadzić Wacława, w ostateczności gotów był użyć siły i... wyswatać go z bratanicą. Kalkulacje powiodły się i wszystko dobrze się skończyło, nawet Hanna, przeciw której zaplanowano podstęp odniosła z „mściwego przedsięwzięcia” pewne korzyści...

Wątek miłości Klary i Wacława

Autor nie wyjaśnia, kiedy Klara i Wacław się poznali i pokochali. Wiadomo natomiast, że spotykają się potajemnie i pragną pobrać, ale jest to niemożliwe ze względu na sąsiedzkie spory. Rejentowicz proponuje nawet Klarze ucieczkę, ale rozsądna dziewczyna odrzuca jego projekt:

„A, rozumiem. – Nie, Wacławie,
Gdzie mnie zechcesz, znajdziesz wszędzie
Zawsze twoją – prócz w niesławie.”


Po incydencie przy murze Wacław, jako jeniec Papkina, przedostaje się na stronę Cześnika. Pragnie widywać się z ukochaną. Młodzi proszą o wstawiennictwo narzeczoną Cześnika – Podstolinę, ale ta, rozpoznawszy kim jest młodzian, zapragnęła odnowić dawny romans. Naiwna Klara niczego nie spostrzegła, a przestraszony zaborczością wdowy Rejentowicz uciekł do swojej połowy zamku. Milczek, znając szczegóły znajomości syna z Hanną, zobowiązał go do małżeństwa, ale jego naczelnym celem było bolesne „dopieczenie” sąsiadowi.

Raptusiewicz był równie pomysłowy i właściwie zareagował na nietakt: sprowadził unieszczęśliwionego koncepcją ślubu z podstarzałą wdową Wacława i nakazał mu żenić się z bratanicą. Do małżeństwa nie trzeba było młodzieńca ani zmuszać, ani przekonywać. Miłość została uświęcona przez kapłana.

Wątek Papkina 

Papkin zjawia się w zamku Cześnika na jego wyraźne życzenie. Jest od niego zależny w kwestiach finansowych, no i łączą ich pewne sprawy z przeszłości, niemniej Cześnik ufa Papkinowi, bo powierza mu zadanie „zdobycia” ręki Podstoliny. Papkin z zadania wywiązuje się pierwszorzędnie, potrafi rozmawiać z kobietami i za pomocą właściwych słówek umie je sobie zjednać. Wraca na stronę swego pana z dobrymi nowinami. Gorzej radzi sobie z następnym poleceniem. Z lękiem udaje się do domu  Milczka, by mu oznajmić wezwanie na pojedynek, ale, widząc fałszywą pokorę gospodarza, staje się bezczelny. Dopiero groźba zrzucenia ze schodów przywołuj go do porządku. Od tej chwili on również pokornieje. 

Bohater musi jeszcze powiadomić Cześnika o zdradzie narzeczonej. Obawia się reakcji Raptusiewicza, bo jest to człowiek nieprzewidywalny. Cześnik po usłyszeniu złych wiadomości staje się jeszcze złośliwszy i kpi z Papkina, mówiąc, że Rejent zapewne go otruł. Papkina „podszytego tchórzem” taka hipoteza całkowicie paraliżuje. Zaczyna sporządzać testament i zapisywać w nim swoją wolę. Najwartościowsze przedmioty (angielska gitara i kolekcja motyli w zastawie) przeznacza Klarze, którą pragnął zdobyć, obiecując jej rzeczy niemożliwe, przy czym ona takich żądała, ponieważ domyślała się, że obojętny jej mężczyzna nigdy ich nie zdobędzie:

„A kto spełni, co ja każę,
Ten powiedzie przed ołtarze,
Tego tylko będę żoną.”


Odwagą nie wykazał się również podczas bójki na murze. Z obawy przed ciosami stał z tyłu i nie brał udziału w zamieszaniu. Mimo iż wielokrotnie sławił swoją odwagę, waleczność, śmiałość nigdy się nimi nie wykazywał. Potrafił jednak dobrze przemawiać i to przyniosło oczekiwany rezultat podczas dialogu z Podstoliną.

Wątek Podstoliny.

Podstolina jako daleka krewna Klary i „dyspozytorka” jej posagu gościnnie zamieszkuje w domu Cześnika. Namówiona przez Papkina na ślub z Cześnikiem, godzi się na taką ewentualność bez zbędnego oporu, tym bardziej, że obawia się przyszłości, bo gdy jej podopieczna pierwsza wyjdzie za mąż, może stracić prawo do majątku. Szybko jednak rozmyśla się, bo pojawia się jej dawny adorator – Wacław. Uczucia wdowy do niego jeszcze nie wygasły. Próbuje go nawet uwieść:

„Proszę z sobą waszmość pana!
Jego sprawa zawikłana,
Muszę przejrzeć dokumenta. (...)
A Klarunia niech pamięta
Nie powiadać nic nikomu...”


Wykorzystując dawną zażyłość młodzieńca, Rejent składa jej propozycję „nie do odrzucenia”. Może wyjść za jego syna. Temperamentna i zmienna wdówka zgadza się, nie bacząc na uczucia Cześnika i wszelkie konsekwencje. Nie wiadomo kiedy i w jaki sposób Milczek złożył jej taką ofertę, bez wątpienia jednak, w razie nieprzewidzianych okoliczności, „zabezpieczył” obydwie strony intercyzą. Kontrakt okazał się właściwym posunięciem, bo ubezpieczył Hannę Czepiersińską na przyszłość.



Wszelkie dodatkowe informacje proszę kierować do mnie, uwagi, skargi, zażalenia, krzywdy itd. 
Zapraszam ponownie!
Pozdrawiam, autorka.

piątek, 1 sierpnia 2014

William Szekspir/Shakespeare "ROMEO I JULIA".


 Biografia autora:
William Shakespeare, inaczej William Szekspir, narodzony najprawdopodobniej dnia  23 kwietnia 1564, ochrzczony trzy dni później- zmarł 26 kwietnia, a według starego i nowego porządku (n.st) zmarł 3ciego maja  1616, przeżył na tym świecie około 52  lat.

Najwybitniejszy poeta, dramaturg, aktor pochodzenia z Wielkiej Brytanii(Anglii).
Napisał około 40 sztuk teatralnych, 154 sonetów, a także wiele innych gatunków, chociaż wśród naukowców, jeśli chodzi o dzieła Szekspira, są one przedmiotem do ciągłej debaty jest ich chronologiom, a nawet była rozważana kwestia autorstwa nie których dzieł poety.

Najpopularniejsze dzieła Williama Szekspira.
- Kroniki: "Król Jan", "Henryk VI, części 1-3".
- Komedie: " Wieczór trzech króli", "Burza".
- Tragedie: " Romeo i Julia", " Hamlet".

Lektura: "Romeo i Julia".

- Co autor chciał przekazać w książce, jaki miała mieć przekaz?
W książce zostało ukazane miłość, poświęcenie młodych osób. Autor chciał przekazać, m.in. to ,że nie powinno się patrzeć na innych, na przeciwności losu, tylko wszystko co dana osoba ma w środku, czy jest godna swojego zainteresowania. Głowni bohaterowie udowodnili, że ludzki opór i uczucia są silniejsze niż skłócone rodziny.

Bohaterowie:

a.) Pierwszoplanowi:

1.) Romeo Monteki,
2.) Julia Capulet.

b.) Drugoplanowi

1.) Monteki i jego żona.
2.) Capulet i jego żona.
3.) Merkucjo (krewny księcia, przyjaciel Romea).
4.) Tybalt (Bratanek pani Capulet).
5.) Niania Julii.
6.) Parys (krewny księcia).
7.) Benvolio (siostrzeniec pana Monteki, przyjaciel Romea).
8.) Brat Wawrzyniec/ inaczej Ojciec Laurenty (franciszkanin).
9.) Książe Escalus (książę Werony).
10.) Samson (słucha Kapuletów).
11.) Grzegorz (sługa Kapuletów).
12.) Baltazar (sługa Monetkich).
13.) Abraham (sługa Monetkich).

Miejsce akcji: Werona/ Mantui. 

Przez większość część powieść akcja odbywa się w Weronie, autor dopiero w czwartym akcie na krótko splata wydarzenia bohaterów w Mantui. Dokładnie wtedy jak Romeo dowiaduje się o śmierci ukochanej. 
Autor ukazuje nam piękno Włoch przez opisy bohaterów (np ulice, ogród Capuletów i inne).

Czas akcji:  Trwa pięć dni- od poniedziałkowego poranka do piątkowego świtu- trwa lato.

Streszczenie tragedii: 

Akt I

PROLOG.
Miejsce akcji: ---
Czas akcji: ---
Zdarzenie: pieśń chóru.

SCENA 1.
Miejsce akcji: Werona, pałac miejski.
Czas akcji: niedziela rano (ok. dziewiątej).
Zdarzenie: dochodzi do sprzeczki i bójki między służącymi z obu zwaśnionych domów.

SCENA 2.
Miejsce akcji: ulica.
Czas akcji: rano.
Zdarzenie: Romeo dowiaduje się o balu w domu Kapuletów.

SCENA 3.
Miejsce akcji: komnata w domu Kapuletów.
Czas akcji: wieczór.
Zdarzenia: Julia przygotowuje się do wieczorowego balu.

SCENA 4.
Miejsce akcji: ulica.
Czas akcji: wieczór.
Zdarzenie: Romeo przybywa na bal.

SCENA 5.
Miejsce akcji: wielka komnata w domu Kapuleta.
Czas akcji: wieczór i noc.
Zdarzenie: bal- Romeo poznaje Julię i zakochuje się w dziewczynie w wzajemnością.

Akt II

PROLOG.
Miejsce akcji: ---
Czas akcji: ---
Zdarzenie: pieśń chóru.

SCENA 1.
Miejsce akcji: ogród Kapuleta.
Czas akcji: ta sama noc, do świtu.
Zdarzenie: Romeo i Julia wyznają sobie miłość.

SCENA 2.
Miejsce akcji: cela ojca Laurentego.
Czas akcji: Poniedziałek, świt.
Zdarzenie: Romeo prosi zakonnika, by udzielił jemu i Julii ślubu.

SCENA 3.
Miejsce akcji: ulica.
Czas akcji: świt.
Zdarzenie: Romeo spotyka się z piastunką, przez którą zawiadamia Julie o ich ślubie.

SCENA 4.
Miejsce akcji: ogród Kapuleta.
Czas akcji: dzień, koło południa.
Zdarzenie: piastunka przekazuje Julii wiadomość o ślubie.

SCENA 5. 
Miejsce akcji: cela ojca Laurentego.
Czas akcji:  popołudnie.
Zdarzenie: w celi ojca Laurentego dochodzi do spotkania Romea i Julii.

Akty I II mają niewątpliwie charakter komediowy; czytelnik myśli/przypuszcza o szczęśliwym zakończeniu dramatu, gdyż wszelkie wydarzenia, które przestawił Szekspir zwiastują zakończenie o charakterystycznym komediowym akcencie.

W aktach:  I II.

Romeo poznaje Julię w której się zakochał z wzajemnością. Młodzi zdecydowali się na szybki ślub, który został zrealizowany potajemnie, przy tym mając swoich sprzymierzeńców- Romeo swoich przyjaciół Benwolia i Merkucja, Julia oddaną piastunkę, oboje zaś- cieszącego sie w Weronie wielkim autorytetem ojca Laurentego.

Akt III
SCENA 1.
Miejsce akcji: plac miejski w Weronie.
Czas akcji: ten sam dzień, po południu (godzina później).
Zdarzenie: w czasie sprzeczki Tybalt zabija Merkucja, a w chwilę potem sam ginie z rąk Romea. Książe Eskalus skazuje młodego Romea na wygnanie.

SCENA 2.
Miejsce akcji: ogród Kapuleta.
Czas akcji: popołudnie.
Zdarzenie: Julia dowiaduje się od piastunki o śmierci Tybalta z ręki Romea.

SCENA 3.
Miejsce akcji: cela ojca Laurentego.
Czas akcji: wieczór.
Zdarzenie: zakonnik doradza młodzieńcowi, by udał się na wygnanie zaraz po pożegnaniu z Julią.

SCENA 4.
Miejsce akcji: pokój w domu Kapuletów.
Czas akcji: noc.
Zdarzenie: stary Kapulet namawia hrabiego Parysa, by w najbliższy czwartek ożenił się z Julią.

SCENA 5. 
Miejsce akcji: komnata Julii.
Czas akcji: wtorek, świt.
Zdarzenie: rodzice oznajmiają Julii swą decyzje o jej ślubie. Na odmowę Julii reagują groźbami.

W akcie: III.

Autor wplątał kilka dramatycznych zwrotów akcji, każdy z nich ( każdy kolejny) komplikował sprawy bohaterów oraz powodował zwrot akcji.

W niepotrzebnym sporze ginie wierny druh Romea- Merkucjo. Przez to uniesionym gniewem Romeo pozbawia życia Tybalta, skazując się przy tym na wygnanie. Stary Kapulet namawia hrabiego Parysa, krewnego księcia Eskalusa, by ożenił się z jej córką- Julią w najbliższy czwartek.
Kolejnym wydarzeniem jest utrata kolejnego sprzymierzeńca- po stronie stronie rodziców Julii stawia się jej piastunka, która zachęca tytułową bohaterkę do powtórnego małżeństwa, czyli przy tym samym do krzywoprzysięstwa.

Akt IV
SCENA 1.
Miejsce akcji: cela ojca Laurentego.
Czas akcji: ten sam dzień.
Zdarzenie: Julia otrzymuje od zakonnika Flakonik z miksturą, dzięki której zapadnie w sen podobny do śmierci.

SCENA 2. 
Miejsce akcji: sień w domu Kapuleta.
Czas akcji: wieczór.
Zdarzenie: Julia udaje przed rodzicami, że wyjdzie za mąż za hrabiego Parysa.

SCENA 3.
Miejsce akcji: sypialnia Julii.
Czas akcji: noc.
Zdarzenie: Julia wypija truciznę.

SCENA 4. 
Miejsce akcji: sień w domu Kapuleta.
Czas akcji: środa, trzecia nad ranem.
Zdarzenie: Pani Kapulet nakazuje obudzić Julię.

SCENA 5.
Miejsce akcji: sypialnia Julii.
Czas akcji: poranek.
Zdarzenie: domownicy opłakują "śmierć" Julii.

W akcie: IV.

Szekspir, ten akt przeznaczył na wydarzenia wokół Julii, a w następnych wydarzeniach, to ona podejmuję inicjatywę w odpowiedziach na dalszy splot dramatycznych wydarzeń opisanych w poprzednim akcie.

Motyw w akcie, to: tajemnicza mikstura, dzięki której dziewczynie udaje się zapaść w letarg, czyli stan u człowieka (oraz w przypadku tytułowej bohaterki) zapaść w głęboki sen lub przypuszczaną śmierć.



W tym akcie, Szekspir "gra" uczuciami czytelnika, gdy wracają myśli sprzed splotem złych wydarzeń, gdy znowu dwójka kochanków ma ku sobie i akcja zmierza do szczęśliwego finału.

Akt V
SCENA 1.
Miejsce akcji: ulica w Mantui.
Czas akcji: czwartek, dzień.
Zdarzenie: służący Baltazar zawiadamia Romea o śmierci i pogrzebie Julii. W owym momencie, młodzieniec kupuje silną truciznę , chcę umrzeć (popełnić samobójstwo) przy ukochanej.

SCENA 2.
Miejsce akcji: Werona, cela ojca Laurentego.
Czas akcji: noc.
Zdarzenie: brat Jan tłumaczy Laurentemu, że nie zdążył powiadomić Romea o udawanej śmierci Julii.

SCENA 3.
Miejsce akcji: cmentarz i grobowiec rodzinny Kapuletów.
Czas akcji: noc i piątkowy poranek.
Zdarzenie: na cmentarzu Romeo zabija Parysa, potem sam wypija śmiertelną truciznę. Julia budzi się z letargu i przebija się sztyletem Romea.
Nad zmarłymi ukochaniami dochodzi do pojednania obu zwaśnionych rodów.

W akcie: V.
W tym akcie autor odbiera czytelnikowi wszelkie nadzieje na szczęśliwe zakończenie. Poprzez fatalne zbiegi okoliczności (zabicie Merkucjego z rąk Tybalta, który później traci życie z rąk Romea).
Następnie dowiadujemy się o wygnaniu Romea z Werony,a także decyzji ojca Julii i wpierającej go piastunki, żeby główna bohaterka wyszła za Parysa.
Julia po namowach rodziny zgadza się na ślub z Parysem do którego wkrótce nie dochodzi, gdyż Julia została uśpiona (zmarła).
Czytelnik wczytując się w dalsze kwestie dramatu, dowiaduje się o spóźnionej wiadomości od ojca Laurentego do głównego bohatera, w co jest skutkiem śmierci głównych bohaterów praz Parysa z rąk Romea.
Szekspir zawarł w końcowych kwestiach bohaterów (rodziny zmarłych), żeby dać czytelnikowi pomyk nadziei: poprzez śmierć pary kochanków dochodzi do pogodzenia się obu skłóconych od wieków rodów- dla dlatego utwór nie kończy się pesymistycznie.
Świadczy też o tym (pośmiertnym) tryumfie miłości.

Kapulet= Capuletti. 

Wszelkie dodatkowe informacje, będą zawarte w oddzielnym poście albo po edycji tego, ale za jedyną prośbą.  Dodatkowe informacje, pytania, prośby proszę 
u mieszać w prywatnych wiadomościach, komentarzach czy przez email: mariola2110@o2.pl
Opracowała: Marida. 

Henryk Sienkiewicz "KRZYŻACY".


Biografia autora: Henryk Sienkiewicz.

Żył 70 lat (ur 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej, zm. 15 listopada 1916 roku w Vevey), narodowości polskiej.
Charakterystyczne dla owego autora gatunki literackiej to nowele, powieści i publicystyczne typu "Potop", "Krzyżacy", "W pustyni i w puszczy", "Pan Wołodyjowski" i " Quo Vadis".

Lektura: "Krzyżacy".

- Co autor chciał przekazać w książce, jak ma przekaz?:
To powieść historyczna, gdy została opublikowana, to polska znajdowała się pod zaborami. Treść książki miała przypomnieć polakom, o swoim patriotyzmie i miłości do Polski, której nie ma na mapie i obudzić w nich waleczność i wiarę w Polskę.

- Bohaterowie:
a.)Fikcyjni:

Zbyszko z Bogdańca- jest rycerzem, honorowym, walecznym, gotów do walki. Dla swojej wybranki serca (Danusi), jest gotowy uczynić bardzo wiele.
Zbyszko jest rycerzem bez skazy, jest patriotom i oddany swoim ideałom.

Maćko z Bogdańca- jest wielkim rycerzem, ale o innym charakterze niż Zbyszko. Maćko jest w kwiecie wieku, znający życie i podchodzący do niego bardziej praktycznie. Zbytnio go nie interesowało go ideały rycerskie, lecz bardziej majątek rodzinny.
Woli, żeby Zbyszek ożenił się z Jagienką, a niż z Danusią i chce żeby jego bratanek zrezygnował z obiecanych dziewczynie obietnic.

Jurand ze Spychowa- postać dynamiczna (postać, która z biegiem wydarzeń zmienia się jego zachowanie). W książce, możemy zaobserwować jego zmianę wewnętrzną.
Początkowo jest bezwzględny mści się na Krzyżakach,  za to, że zabili mu małżonkę, bardzo kochał swoją córkę. Miłość do niej, była jedynym pozytywnym uczuciem, która w nim pozostała.
Postanawia zostać rycerzem, lecz zostaje fizycznie, nie udolnym starcem. Bohater powstawania, żyć dla Boga. z wiary do Niego, rezygnuję z zemsty na swoich prześladowcach przez owe wydarzenie upodobnia się do Chrystusa, podczas gdy wisiał na krzyżu i przebaczył swoim katom.
Dawniej chciwy i okrutny, a teraz mimo że, Krzyżacy go tak potraktowali był gotów im przebaczyć.

Danusia Jurandowa- jest dziewczynką mająca 12 lat,  nie mająca szansy w powieści dojrzeć jako kobieta- zmarła przedwcześnie. Była piękną, uroczą i byłą nadzwyczajnie delikatna. Ma dworne obyczaje, gra na lutni, śpiewa rzewne piosenki. Jest wcieleniem niewinności i czystości.

Jagienka ze Zgorzelic-  dziewczyna zupełnie przeciwną niż Danusia, ich cechy są kontrastowe. Jagienka, jako prawie kobieta jest krzepka, zwinna, zaradna. Córka prawdziwego rycerza, nie daje sobie kasze dmuchać.

b.) Realistyczni:

Król Władysław Jagiełło- żył w latach 1351-1434. Wielki książę  litewski w latach 1377-1404, król Polski od 1386.
Królowa Jadwiga Andegaweńskażona Władysława Jagiełły, królowa Polski.
Książe Janusz Mazowiecki- książę mazowiecki, mąż Anny Danuty.
Księżna Anna Danuta- księżna mazowiecka, żona księcia Janusza, córka Kiejstuta, stryjeczna siostra Władysława Jagiełły.
Mistrz Ulrich von Jungingenod 1407 wielki mistrz zakonu Krzyżackiego, młodszy brat Konrada. Zginął pod Grunwaldem.
Książe Siemowit IV.
Konrad von Liechtenstein- wielki mistrz zakonu Krzyżackiego.
Zawisza Czarny- jest przedstawiony jako wzór cnót i prawości.
Powała z Taczewa.
Jan z Argonii.
Książe Witold-  syn Kiejstuta, stryjeczny brat Władysława Jagiełły, wielki książę Litewski.

* Wszelkie wiadomości na temat wyżej wymienionych postaci, powinniście znaleźć wszelkie informacje w wyszukiwarce google czy innej, ewentualnie "u naszej kochanej wszechwiedzącej cioci"-  inaczej Wikipedii.

 Czas akcji: 
-  Śmierć królowej Jadwigi, 1399- początek.
- Bitwa pod Grunwaldem, 15 lipca 1410- koniec powieści
* Ogółem cała historia trwała 11 lat.

Plan wydarzeń.

1.) Spotkanie w tynieckiej gospodzie.
2.) Napad Zbyszka na posła Krzyżackiego.
3.) Surowy wyrok królewski i ocalenie Zbyszka przez Danusie.
4.) Choroba Maćka, powrót do Bogdańca.
5.) Poznanie Jagienki, polowanie na niedźwiedzia.
6.) Wyjazd Zbyszka na Mazowsze.
7.) Spotkanie z księżną Anną Danutą z Danusią.
8.) Uratowanie życia Fulko de Lorche.
9.) Skargi Krzyżaków na Juranda ze Spychowa.
10.) Ślub Zbyszka i Danusi.
11.) Porwanie dziewczyny.
12.) Jurand u wrót zamku w Szczytnie.
13.) Poszukiwania Danusi przez Zbyszka.
14.) Uwięzienie i okaleczenie Juranda.
15.) Spotkanie z Jurandem.
16.) Wyjazd Maćka i Jagienki do Malborka.
17.) Odnalezienie więzionej przez Zygfryda Danusi.
18.) Choroba dziewczyny.
19.) Zygfryd przed Jurandem- przebaczenie.
20.) Samobójstwo Zygfryda- śmierć Danusi.
21.) Spotkanie Zbyszka i Jagienki na dworze księżnej Anny Danuty.
22.) Zbyszko ze poselstwem w Malborku. Spotkanie Maćka.
23.) Z powrotem w Spychowie. Śmierć Juranda.
24.) Ślub Zbyszka i Jagienki.
25.) Bitwa z Zakonem, inaczej Bitwa pod Grunwaldem.
26.) Powrót do Bogdańca.

Akcja w lekturze rozgrywa się w miastach:
- Kraków;
- Warszawa;
- Płock;
- Szczytno;
- Malbork;
- Ciechanów;
A także akcja rozgrywała się we wsiach, m.in. jak: Bogdaniec i Spychów.

Co i jak w "Krzyżakach"? 

Akcja rozpoczyna się w roku 1399 i kończy w ok 15 lipca 1410. Charakterystyczne wydarzenia rozpoczynające i kończące książkę, to śmierć królowej Jadwigi- początek, Bitwa pod Grunwaldem- koniec.
Henryk Sienkiewicz ukazał życie w tamtych czasach, miłość i poświęcenie- Zbyszka do Danusi, rycerskie życie- Zbyszko lub Maćko, życie nadwornych władców- księżna Anna Danuta oraz  książę Janusz Mazowiecki.
Życie członków Zakonu Krzyżackiego i klasztornego- fragmenty związane z Krzyżakami i jak podróżowano dawniej. Książka ukazuję życie człowieka, ludzi żyjących w tamtych latach, ukazuję wiarę, siłę polaków.
Henryk Sienkiewicz ukazuję w powieści "Krzyżacy" powinności rycerskie, m.in.:  służyć Bogu; być wierny królowi; unikać nie słusznych wojen/ kłótni; bronić słabych, nie winnych, którzy znajdują się w ucisku. Te wartości autor, przypisał Zbyszkowi z Bogdańca.

Charakterystyka postaci: 
Zbyszko z Bogdańca- to postać fikcyjna, pochodząca z rodu który się charakteryzował herbem " Tępa podkowa " z zawołania "Grady".
Bratanek Maćka z Bogdańca.  Jego matką była Jagienka z Bogdańca. Jego rodzice wcześnie zmarli, a chłopcem zaopiekował się jego stryj- Macko, brał udział w walkach.  

Zbyszko jest młodym, pięknym mężczyzną. Ma długie i gęste włosy o jasnym kolorze i wysłowi owe spojrzenie. Twarz jego była młoda z pierwszym meszkiem( zarostem).
Ubierał się najczęściej w kaftan z skóry. Gdy wybierał się w podróż zakładał zbroje lub na polowania, a na szczególne okazje zakładał strój, który dostał od swojego stryja.

Był porywczy, nierozważny gdy zaatakował posła krzyżackiego, ale wytrwały, cierpliwy o wierny danemu słowu, gdy poszukiwał Danusię  do końca, wytrwał w obietnicy, której jej wyznał. Złożył na jej grobie czuby krzyżackie.

Danusia- postać fikcyjna, córka Juranda ze Spychowa, mająca 12 lat. Dwórka księżnej Anny Danuty.
Drobna, szczupła i delikatna o jasnej cerze, o oczach błękitnych. Włosy miała długie, jasne i zazwyczaj przyozdobione wianuszkiem żywych kwiatów. Do twarzy było jej w kolorze niebieskim. Umiała grać na lutni i śpiewała czystym lekkim głosem.

Danusia była lękliwa, wstydliwa, nieśmiała, na przeciwności losu reaguję płaczem. Umie zdobyć się na odwagę i pokonać nie śmiałość o tym wskazuje, błaganie króla dla zakazanego Zbyszka. Była troskliwa opieowała się rannym Zbyszkiem.

Jagienka z Gorzelic- ma 15 lat, jest pół sierotą, od 8 roku życia była wychowywana przez Zycha z Gorzelic. Jagienka była szczupła i miała szerokie ramiona. Dziewczyna o czerwonych ustach, niebieskich oczach, chmielowe włosy, a twarz miała rumianą. Do twarzy było jej w czerwonym. Potrafi jeździć konno, władać bronią, polować.
Odważna, energetyczna, dzielna, gospodarna i współczująca.

Fabua:
- Dzieje miłości Zbyszka, Danusi i Jagienki.
- Walka Polaków i Krzyżaków.
- Losy Polaków pod panowaniem Krzyżaków.

"Krzyżacy" to powieść historyczna ponieważ:
- przedstawia dzieje/wydarzenia odległe pisarzowi- XIV/XV w.
- Występują w niej postacie i wydarzenia autentyczne, np. królowa Jadwiga, bitwa pod Grunwaldem.
- Na tle wydarzeń historycznych występują także postacie fikcyjne, np. Zbyszko i Maćko z Bogdańca.
- Język nasycony archaizmami.
- Szerokie tłoki historyczne, obyczajowe ubiory rycerskie, sposoby walki.

Wszelkie dodatkowe informacje, proszę o zamieszczenie w komentarzach lub wiadomościach email: mariola2110@o2.pl

Opracowanie lektur: dla I gimnazjum.


1.) "Krzyżacy"- Henryk Sienkiewicz.
2.) "Romeo i Julia"- Wiliam Szekspir.
3.) "Zemsta"- Aleksander Fredro.
4.) "Kamienie na szaniec"- Aleksander Kamiński.
5.) "Balladyna"- Juliusz Słowacki
6.)"Pieśni o Rolandzie"- Autor nie znany.

Wszelkie informacje, pytania, opracowania, proszę zgłaszać bezpośrednio do mnie w wiadomościach, komentarzach czy na email: mariola2110@o2.pl