środa, 27 sierpnia 2014

Aleksandro Fredro "ZEMSTA".



1. Autor:

ALEKSANDER FREDRO 

Polski komediopisarz, pamiętnikarz. poeta. Tworzył w epoce romantyzmu. Urodzony w 20 czerwca  1793 roku w Surochowie (to koło Jarosławia- Rzeszów), zmarł mając 83 lata- 15 lipiec 1876r w Lwowie.

2. Przekaz:

,,Często sama zemsta jest chwilowym znieczuleniem na poważny problem, jaki wystąpił między dwojgiem ludzi. Zemsta nie jest żadnym sposobem na rozwiązanie problemu. Ciężko nawet nazwać ją chwilowym znieczuleniem"- czyli mszcząc się może na chwilę ukoimy swoje nerwy i uczucia, ale po jakimś czasie to wszystko wróci. 

Aczkolwiek Zemsta niewiele daje pojedynczym osobom (co najwyżej spełnia ich poczucie obowiązku, broni honoru lub daje satysfakcję), jednak pełni bardzo ważną rolę w społeczeństwie. Działa w podobny sposób do policji i sądów (które jak wiadomo nie zawsze sobie radzą ze swoimi zadaniami) - służy karaniu złoczyńców. A co za tym idzie, odstrasza wielu potencjalnych złodziei, zboczeńców, morderców itp. Gdyby ludzie się nie mścili, to przestępcy czuliby się znacznie bezpieczniej.

3. LEKTURA:

 Bohaterowie:

Cześnik Raptusiewicz skłócony z Rejentem, opiekun Klary
Podstolinawdowa, Cześnik pragnie się z nią ożenić dla pieniędzyKlarawychowanica Cześnika, zakochana w WacławieWacław syn Rejenta, zakochany w KlarzePapkin – na usługach Cześnika, zakochany w Klarze

Przekaz:.

Na dziedzińcu zamku, w którym mieszkali Cześnik i Rejent, wznosił się mur. Mur odgradzał nienawidzących się sąsiadów. Ponieważ był zrujnowany. Rejent chciał go naprawić, Cześnik zaś ostro protestował temu pomysłowi. 
Komunikacja przez mur odbywała się jednak często i w obie strony. Najpierw przez mur przeszedł Wacław (syn Rejenta), aby zobaczyć się z ukochaną Klarą (bratanica Cześnika). Po spotkaniu wrócił do domu,ale wkrótce, wykorzystując awanturę wraca po raz drugi, jako "jeniec" Papkina. Tym razem dłużej zabawił u Cześnika. 

Następnie mur przekroczył Papkin, niosąc Rejentowi- w imieniu Cześnika- wyzwanie na pojedynek (Cześnik dość już miał waśni i swarów, postanowił rozwiązać konflikt w sposób zgodny ze swoim temperamentem- pojedynkując się z Rejentem na szable).


Tuż po nim zdradziecka Podstolina, nie bacząc na to, że przyjęła oświadczyny Cześnika, udała się do domu Rejenta za drzwi, przyniósł Cześnikowi wiadomość o zdradzie Podstoliny.

Raptusiewicz, dysząc żądzą zemsty, ułożył chytry w jego mniemaniu plan. Postanowił zwabić Wacława do swojej części zamku i siłą ożenić z Klarą. W ten sposób chciał skrzyżować plany Rejenta i nie dopuścić do małżeństwa Rejentowicza z Podstoliną. 
Piękna Hanna za swoją zdradę miała "zostać na lodzie". 

Wacław po raz kolejny przekroczył mur- tym razem na trwałe. Nikt nie zdążył mu przeszkodzić, tym bardziej że Rejent, zgodnie z umową, oczekiwał Cześnika w lesie, w miejscu pojedynku. 

W końcu, w najbardziej dramatycznym momencie akcji, mur przekroczył Rejent. 
Wszedł do domu swojego wroga- Cześnika. Chciał się dowiedzieć, dlaczego Cześnik nie stawił się na pojedynek, a tymczasem się dowiedział się o małżeństwie swego syna z Klarą. 
Na szczęście państwu młodym udało się ułagodzić gniew ojca i opiekuna. 

Wymyślona przez Cześnika zemsta okazała się zbawienna w skutkach- połączyła węzłem małżeńskim kochającą się parę, doprowadziła do zgody zwaśnionych sąsiadów o zapewniła Podstolinie gotówkę. ;P



Tytuł dramatu ma wymowę komiczną, z lekką kpiącą ze wszystkich postaci, a z Cześnika i jego intrygi w szczególności. Ale to samo życie lubi płatać takie figle i pokpiwać sobie z ludzkich wysiłków. 


Plan wydarzeń:


Akt I: W domu Cześnika.


  1. Plany małżeńskie Cześnika.
  2. Przyjazd Papkina.
  3. Rozmowa Papkina z Podstoliną (Czy Hanna zechce Cześnika za męża?).
  4. Czuła scena Wacława i Klary.
  5. "Bitwa" o mur.
  6. Wacław jeńcem Papkina.
Akt II: W domu Cześnika- ciąg dalszy.

  1. Papkin przedstawia jeńca Cześnikowi.
  2. "Waszeć z Bogiem ruszaj sobie" (Cześnik wygania Wacława).
  3. Łapówka dla Papkina (Wacława zostaje u Cześnika).
  4. Rozmowa Wacława z Klarą (Czy uda się zmiękczyć Cześnika?).
  5. "Stara miłość nie rdzewieje"- spotkanie Wacława z Postoliną. 
  6. Papkin oświadcza się Klarze.
  7. Podstolina przyjmuje oświadczyny Cześnika.
  8. Papkin w imieniu Cześnika idzie wezwać Rejenta na pojedynek.

Akt III: W domu Rejenta.

  1. Pisanie pozwu sądowego przez Rejenta. 
  2. Ojciec usiłuje zmusić Wacława do małżeństwa z Podstoliną.
  3. Wizyta Papkina.
  4. Zaskakujące wyznanie Podstoliny. 
  5. Wyzwanie Rejenta na pojedynek.
  6. Zrzucenie Papkina ze schodów.
Akt IV: W domu Cześnika.

  1. Cześnik szykuje się na pojedynek.
  2. Papkin przynosi wiadomość o zdradzie Podstoliny. 
  3. "Otruł!... proszę!... co za pasta!" (Papkin drży o swoje życie).
  4. Cześnik knuje zdradę:
a.) dyktuje list Dyndalskiemu.
b.) wysyła Rózie z poleceniem do Wacława.
     5. Nie spodziewane małżeństwo.
     6. Wizyta u Rejenta w domu Cześnika.
     7. Zgoda.

PRZEBIEG WYDARZEŃ- WĄTKI.


Główny wątek:


Dotyczy sporu o mur i wzajemnych, nieprzyjaznych relacji między Cześnikiem a Rejentem. 

W starym zamku zamieszkuje dwóch nienawidzących się sąsiadów: Cześnik Maciej Raptusiewicz i Rejent Milczek. Jedna połowa budynku prawnie należy do Klary – bratanicy Cześnika, druga do Rejenta. Rozdziela je mur, który miejscami jest wyszczerbiony. Przez wyłom odbywa się „nielegalna” komunikacja bohaterów. Rejent, jako właściciel nie tylko połowy zamku, ale i części muru, postanawia go naprawić i wtedy sąsiedzki spór zostaje spotęgowany. Murarze wynajęci przez Rejenta wykonują prace naprawcze, co nie podoba się Cześnikowi, który podobnie jak Rejent całą sytuację obserwuje z okna. Posyła swoich pachołków celem przerwania prac i dochodzi do bójki, a właściciele – jako pośredni obserwatorzy – kłócą się, wymieniając wrogie opinie – każdy ze swojego stanowiska w oknie. W końcu zdenerwowany Cześnik życzy sobie, by mu podać strzelbę i chce celować do Rejenta:

„Hej! Gerwazy! Daj gwintówkę!
Niechaj strącę tę makówkę!” 


Po incydencie, który nie zakończył waśni, Rejent spisuje fałszywe zeznania robotników i najpewniej ma w planach pozwać Cześnika do sądu. Przeczuwając to, Raptusiewicz decyduje się na ostateczne rozstrzygnięcie w postaci pojedynku. Posyła z zawiadomieniem Papkina i, gdy faktycznie nadchodzi czas zemsty, inicjator (pomysłodawca) nie pojawia się w umówionym miejscu. Zdziwiony Milczek przekracza progi sąsiedzkich komnat i dostrzega nieprzewidzianą zmianę „scenariusza”. Zgoda, która musi nastąpić, zaskakuje każdego z bohaterów. 

Wątki poboczne


Wątek planów małżeńskich Cześnika

Cześnik jest starszym, nieśmiałym w relacjach z kobietami i niepewnym siebie mężczyzną. Potocznie można go nazwać starym kawalerem. Wraz z Podstoliną, goszczącą w jego domu z racji pokrewieństwa z Klarą, zarządza majątkiem bratanicy. Prawdopodobnie nie mógł sobie wyobrazić, że on - szlachcic nawykły do wydawania rozkazów i „panowania”, mógłby kiedyś być od kogoś zależny. Dlatego zdecydował się ożenić. Rozważał dwie kandydatury: bratanicy i Podstoliny, ale ostatecznie względy materialne (sądził, że wdówka jest bogata, co później okazało się nieprawdą), wiek i doświadczenia damy przemówiły za drugą kandydatką:

„Ma dochody wprawdzie znaczne(o Klarze)
Podstolina ma znaczniejsze;
Z wdówką zatem działać zacznę.”


Swatem uczynił Papkina i posłał go z misją pozyskania przychylności wdowy. Pani Hanna oświadczyny przyjęła, ale jako kobieta zmienna i z temperamentem szybko wycofała się ze swojej decyzji, bo w jej otoczeniu pojawił się inny konkurent, znacznie młodszy – Wacław. Wacława do małżeństwa, na złość sąsiadowi, nakłaniał ojciec, syn nie miał nic do powiedzenia.

Gdy Raptusiewicz dowiedział się o zdradzie narzeczonej, postanowił pokrzyżować te plany. Podstępem zaplanował uprowadzić Wacława, w ostateczności gotów był użyć siły i... wyswatać go z bratanicą. Kalkulacje powiodły się i wszystko dobrze się skończyło, nawet Hanna, przeciw której zaplanowano podstęp odniosła z „mściwego przedsięwzięcia” pewne korzyści...

Wątek miłości Klary i Wacława

Autor nie wyjaśnia, kiedy Klara i Wacław się poznali i pokochali. Wiadomo natomiast, że spotykają się potajemnie i pragną pobrać, ale jest to niemożliwe ze względu na sąsiedzkie spory. Rejentowicz proponuje nawet Klarze ucieczkę, ale rozsądna dziewczyna odrzuca jego projekt:

„A, rozumiem. – Nie, Wacławie,
Gdzie mnie zechcesz, znajdziesz wszędzie
Zawsze twoją – prócz w niesławie.”


Po incydencie przy murze Wacław, jako jeniec Papkina, przedostaje się na stronę Cześnika. Pragnie widywać się z ukochaną. Młodzi proszą o wstawiennictwo narzeczoną Cześnika – Podstolinę, ale ta, rozpoznawszy kim jest młodzian, zapragnęła odnowić dawny romans. Naiwna Klara niczego nie spostrzegła, a przestraszony zaborczością wdowy Rejentowicz uciekł do swojej połowy zamku. Milczek, znając szczegóły znajomości syna z Hanną, zobowiązał go do małżeństwa, ale jego naczelnym celem było bolesne „dopieczenie” sąsiadowi.

Raptusiewicz był równie pomysłowy i właściwie zareagował na nietakt: sprowadził unieszczęśliwionego koncepcją ślubu z podstarzałą wdową Wacława i nakazał mu żenić się z bratanicą. Do małżeństwa nie trzeba było młodzieńca ani zmuszać, ani przekonywać. Miłość została uświęcona przez kapłana.

Wątek Papkina 

Papkin zjawia się w zamku Cześnika na jego wyraźne życzenie. Jest od niego zależny w kwestiach finansowych, no i łączą ich pewne sprawy z przeszłości, niemniej Cześnik ufa Papkinowi, bo powierza mu zadanie „zdobycia” ręki Podstoliny. Papkin z zadania wywiązuje się pierwszorzędnie, potrafi rozmawiać z kobietami i za pomocą właściwych słówek umie je sobie zjednać. Wraca na stronę swego pana z dobrymi nowinami. Gorzej radzi sobie z następnym poleceniem. Z lękiem udaje się do domu  Milczka, by mu oznajmić wezwanie na pojedynek, ale, widząc fałszywą pokorę gospodarza, staje się bezczelny. Dopiero groźba zrzucenia ze schodów przywołuj go do porządku. Od tej chwili on również pokornieje. 

Bohater musi jeszcze powiadomić Cześnika o zdradzie narzeczonej. Obawia się reakcji Raptusiewicza, bo jest to człowiek nieprzewidywalny. Cześnik po usłyszeniu złych wiadomości staje się jeszcze złośliwszy i kpi z Papkina, mówiąc, że Rejent zapewne go otruł. Papkina „podszytego tchórzem” taka hipoteza całkowicie paraliżuje. Zaczyna sporządzać testament i zapisywać w nim swoją wolę. Najwartościowsze przedmioty (angielska gitara i kolekcja motyli w zastawie) przeznacza Klarze, którą pragnął zdobyć, obiecując jej rzeczy niemożliwe, przy czym ona takich żądała, ponieważ domyślała się, że obojętny jej mężczyzna nigdy ich nie zdobędzie:

„A kto spełni, co ja każę,
Ten powiedzie przed ołtarze,
Tego tylko będę żoną.”


Odwagą nie wykazał się również podczas bójki na murze. Z obawy przed ciosami stał z tyłu i nie brał udziału w zamieszaniu. Mimo iż wielokrotnie sławił swoją odwagę, waleczność, śmiałość nigdy się nimi nie wykazywał. Potrafił jednak dobrze przemawiać i to przyniosło oczekiwany rezultat podczas dialogu z Podstoliną.

Wątek Podstoliny.

Podstolina jako daleka krewna Klary i „dyspozytorka” jej posagu gościnnie zamieszkuje w domu Cześnika. Namówiona przez Papkina na ślub z Cześnikiem, godzi się na taką ewentualność bez zbędnego oporu, tym bardziej, że obawia się przyszłości, bo gdy jej podopieczna pierwsza wyjdzie za mąż, może stracić prawo do majątku. Szybko jednak rozmyśla się, bo pojawia się jej dawny adorator – Wacław. Uczucia wdowy do niego jeszcze nie wygasły. Próbuje go nawet uwieść:

„Proszę z sobą waszmość pana!
Jego sprawa zawikłana,
Muszę przejrzeć dokumenta. (...)
A Klarunia niech pamięta
Nie powiadać nic nikomu...”


Wykorzystując dawną zażyłość młodzieńca, Rejent składa jej propozycję „nie do odrzucenia”. Może wyjść za jego syna. Temperamentna i zmienna wdówka zgadza się, nie bacząc na uczucia Cześnika i wszelkie konsekwencje. Nie wiadomo kiedy i w jaki sposób Milczek złożył jej taką ofertę, bez wątpienia jednak, w razie nieprzewidzianych okoliczności, „zabezpieczył” obydwie strony intercyzą. Kontrakt okazał się właściwym posunięciem, bo ubezpieczył Hannę Czepiersińską na przyszłość.



Wszelkie dodatkowe informacje proszę kierować do mnie, uwagi, skargi, zażalenia, krzywdy itd. 
Zapraszam ponownie!
Pozdrawiam, autorka.

1 komentarz:

  1. W naszym prostym zyciu milosc odgrywa bardzo szczególna role. Teraz jestesmy w stanie uczynic twoje zycie milosne zdrowym i nie ma miejsca na zadne klopoty. Wszystko to jest mozliwe dzieki AGBAZARA TEMPLE OF SOLUTION. Pomógl mi rzucic zaklecie, które przywrócilo mojego zaginionego kochanka z powrotem na 48 godzin, które zostawily mnie dla innej kobiety. mozesz takze skontaktowac sie z nim ( agbazara@gmail.com ) lub WhatsApp / Call: ( +2348104102662 ), i byc szczesliwym na wieki, tak jak teraz z jego doswiadczeniem.

    OdpowiedzUsuń